Bữa cơm tuổi thơ

Hai vợ chồng mình có thói quen ăn sáng ở nhà thay vì ra ngoài mua đồ ăn. Những món tụi mình ăn thường là theo kiểu “có gì ăn đó” : hôm là miến kèm vài lát giò, hôm là cơm rang chiên bằng mỡ heo, hôm là cơm trắng với canh mì tôm. Cách ăn uống đơn giản như thế có thể được hình thành từ thời nhỏ, khi còn ở với ba mẹ ở quê. Lớn lên rồi, nó tự bám vào mình như một điều tự nhiên. Và cứ thế tụi mình mang nếp sống của quê hương đi bôn ba qua những thành phố hiện đại.

Trong tất cả các món, vợ chồng mình đặc biệt thích món cơm chiên mỡ heo. Mỗi lần ăn món ấy là cả ký ức tuổi thơ ùa về. Tụi mình lại kể cho nhau nghe về những câu chuyện một thời xưa cũ, không đầu, không cuối mà vui mãi không thôi.

Thời ấy, thời mà thịt là thứ xa xỉ phẩm, phải trong các dịp quan trọng mới được ăn thì những bữa ăn thường ngày đều chế biến từ những gì sẵn có xung quanh.

Món rau thì được hái từ ngoài vườn vào, đủ loại hết cả, nào là rau sam, rau dền, rau muống, rau bầu. Tất cả gom lại một rổ, thái nhỏ ra, thêm chút tép rang làm canh. Bác mình hay nói đó là món canh “trăm lá”. Hương vị của những loại rau hòa quyện vào rau tạo ra một mùi thơm đặc biệt, có khi là mùi ngai ngái như “cám heo”. Hôm nào may mắn hái được lá rau dền đỏ thì nồi canh sẽ có màu hồng đỏ, món này mình hay gọi là món “canh máu”. Món “canh máu” này mà ăn với một quả cà pháo trắng thì khi nhìn vào bát cơm chẳng khác nào hình ảnh bóng ánh trăng đang vắt vẻo dưới ao vào một đêm mùa hè.

Cá là khi ấy là món ăn chính của gia đình. Cá đầy đồng, đầy ao và có ở khắp mọi nơi. Cứ ngủ trưa xong là tụi mình rủ nhau ra mương tát cá. Kênh rạch khi ấy chằng chịt, cứ mưa xong là cá sẽ đổ về nên chẳng bao giờ lo hết. Khoái nhất là cá rô bưởi sau những ngày mưa. Tụi mình cứ bắt cả rổ về, cá nhảy lót tót trong rổ như bầy giặc giả, cứ hốt vào nó lại nhảy ra. Không cẩn thận dằm xương trên thân cá sẽ chọc thủng tay, làm đổ máu.

Thời ấy mình giỏi nhất là bắt trạch. Mình xắn từng lớp bùn dày dưới ruộng như tảng đất sét khổng lồ, rồi bươi ra tìm lũ trạch ở dưới lớp bùn sâu. Trạch ngon nhất là những chú trạch màu vàng rộm, cái bụng dày thịt như những miếng thịt cá hồi đã lọc sẵn xương ra thời bây giờ. Món trạch ấy mà chiên lên ăn vào những hôm mưa thì ngon “hết nước chấm”.

Mà ngon nhất không thể không nói đến món cơm ăn với tóp mỡ. Thời ấy, mình nhớ chẳng mấy khi mình được ăn thịt. Lâu lâu mẹ có mua mỡ heo về chiên để lấy mỡ ăn dần. Khi mỡ chảy hết ra còn lại tóp, miếng tóp ấy được mẹ bỏ vào chén nước mắm ăn cùng cơm. Thường mỡ mẹ chiên là mỡ khổ nên lâu lâu sẽ còn dính chút thịt trên miếng tóp. Chao ơi là hạnh phúc như được ăn thứ đồ ăn ngon nhất trần gian. Xíu thịt dính trong miếng tóp như là thứ đắt giá nhất trong ly trà sữa mà ngày nay mọi người hay gọi là “Topping” ấy. Mà mình nghĩ “Topping” cũng có thể lấy từ ý tưởng tóp mỡ ngày xưa mà ra. Bỏ miếng tóp vào miệng mình, bao nhiêu cái thèm tan biến hết, nhai miếng thịt giòn tan, thơm ngậy với nước mắm, nhắm mắt lại và thấy chẳng có món nào trên thế gian ngon bằng món này.

Cái may mắn nhất mình có được trong hành trình hôn nhân, có lẽ là một người bạn đường cũng có những ký ức về những bữa cơm gia đình giống như mình. Vì có những điểm chung nên tụi mình đều trân quý và dành những bữa cơm ăn cùng nhau. Vì đã đi qua những thiếu thốn giống nhau của cái thời còn đói ăn nên tụi mình hạnh phúc với sự đủ đầy của hiện tại. Cứ như thế, mỗi ngày thức dậy cùng nhau, ăn cùng nhau những món ăn, lúc dở lúc ngon, nhẹ nhàng đóng cửa cài then khi trời đã về khuya và chìm vào giấc ngủ, yên bình.

“Cứ như thế, cả một đời”.

28.06.2023